De rol van de orthosympaticus in de sport
Het sympathische zenuwstelsel is actief in stressvolle situaties of bij zware inspanningen en stimuleert het 'vecht-of-vlucht'-respons. Dit zorgt voor verhoogde hartslag, versnelde ademhaling, verhoogde bloeddruk en een stijging van de bloedsuikerspiegel, waardoor het lichaam snel kan reageren op fysieke uitdagingen. In de context van sportprestaties is de activiteit van de OS essentieel voor het leveren van de benodigde energie en snelheid bij intensieve inspanningen zoals sprints of krachttraining. Dit zorgt ervoor dat het lichaam snel en effectief kan reageren op de eisen van de activiteit.
Parasympathisch zenuwstelsel (PS) en herstel
Het parasympathische zenuwstelsel heeft een tegenovergestelde functie en bevordert herstel en rust. Het verlaagt de hartslag, verlaagt de bloeddruk en bevordert spijsvertering en herstel na inspanning. Bij langdurige of herhaalde trainingssessies is het vermogen om snel terug te keren naar een parasympathische toestand essentieel voor het herstel van het lichaam en het verbeteren van prestaties op de lange termijn. Atleten met een goed ontwikkelde parasympathische reactie kunnen sneller herstellen na intensieve training, wat hen in staat stelt om efficiënter te presteren bij toekomstige activiteiten.
De invloed van training op het autonome zenuwstelsel
Regelmatige training heeft een aanzienlijke invloed op de werking van het autonome zenuwstelsel. Langdurige aerobe training, zoals hardlopen of fietsen, kan de activiteit van het parasympathische zenuwstelsel verbeteren, waardoor het lichaam beter in staat is zich snel te herstellen na inspanning. Dit fenomeen staat bekend als "parasympathische dominantie" en is kenmerkend voor goed getrainde atleten. Aan de andere kant kan intensieve krachttraining of explosieve oefeningen de sympathische activiteit verhogen, wat de atleet helpt om snel te reageren in situaties die kortdurende explosieve kracht vereisen.
De rol van het autonome zenuwstelsel in mentale veerkracht
Naast de fysieke aspecten heeft het autonome zenuwstelsel ook invloed op mentale veerkracht. Sporters die in staat zijn om hun sympathische en parasympathische systemen effectief te reguleren, kunnen beter omgaan met de stress van wedstrijden en trainingsdruk. Het vermogen om de hartslag en ademhaling te controleren in stressvolle situaties kan leiden tot een verbeterde focus en prestatie. Technieken zoals ademhalingsoefeningen, meditatie en ontspanning worden steeds vaker ingezet om de balans tussen de OS en de PS te optimaliseren, wat niet alleen de fysieke prestaties bevordert, maar ook de mentale toestand van atleten verbetert.
Biofeedback en fysieke en mentale capaciteiten
Het trainen van atleten en het verbeteren van hun mentale en fysieke capaciteiten is een proces dat nooit stopt en regelmatige evaluatie vraagt. HRV biofeedbacktraining is een veel belovende techniek in de topsport. Biofeedback is de meest efficiënte methode om zelfregulerende processen te leren beheersen.
De onderstaande tekst werd uitgeschreven op basis van het wetenschappelijke artikel: The investigation of biofeedback and neurofeedback training on athletic performance - Sytstemic review. Nagy F Bence
Onderzoek heeft aangetoond dat atleten die biofeedback technieken gebruiken in hun trainingsroutine een veel efficiëntere mentale voorbereiding hebben in vergelijking met atleten die geen biofeedback gebruiken. Het effect van de mentale en fysieke training via biofeedback is zichtbaar in de werking van het centraal zenuwstelsel, autonoom zenuwstelsel (HRV), ademfrequentie en prestaties van de sporters. Olympische atleten die biofeedback training gebruikten associëren hun prestaties aan hun zeflregulerende capaciteiten.
HRV biofeedback training om de recuperatie te verbeteren
Topsport wordt steeds veeleisender waardoor een goede recuperatie in belang toeneemt. Via HRV biofeedbacktraining door middel van ademhaling, ontspanning en mentale oefeningen kunnen we onze recuperatie verbeteren. De tekst die hier werd uitgeschreven is gebaseerd op het volgende wetenschappelijke artikel:
Can HRV biofeedback improve short term effort recovery? Implications for intermittent load sports. Perez-Gaido M.
HRV is de laatste jaren een erg populaire parameter geworden in de sport. HRV meting wordt in de sport onder andere gebruikt om de recuperatie na zwaardere trainingen of wedstrijden in te schatten. Met ademhaling-, ontspanning- en mentale oefeningen kunnen we ons autonoom zenuwstelsel reguleren en ons rust herstel systeem boosten. De parasympaticus is het deel van het autonoom zenuwstelsel dat instaat voor rust, vertering en herstel. Zodra we een inspanning stoppen neemt ons parasympatisch zenuwstelsel in dominantie over en start het herstel.
Zowel in de sport als in de gezondheidszorg is het stimuleren van de parasympaticus via oefeningen een erg interessante training. Studies tonen aan dat deze HRV training een effect heeft op cognitieve capaciteiten, gezondheidspreventie maar ook op de overleving van mensen met een belangrijke diagnose zoals coronaire hartaandoening. De studie van Perez-Gaido toont aan dat we met HRV training ook de recuperatie van atleten kunnen stimuleren.
HRV biofeedback en het effect op de ademhaling, hart en bloedvaten bij sporters
De tekst over het effect van HRV biofeedbacktraining en het effect op de ademhaling bij sporters werd geschreven op basis van de volgende wetenschappelijke review: A preliminary systematic review and metaanalysis on the effects of heart rate variability biofeedback on heart rate variability and respiration of athletes. Pagaduan J.C.
De studie van Pagaduan J.C. toont aan dat HRV biofeedback training zorgt voor een lagere ademfrequentie bij sporters. Deze afname van de ademfrequentie heeft een effect op de oxygenatie van het spierweefsel en op de psychofysiologische stress en dus op prestaties van sporters. In de wetenschap wordt er ook verondersteld dat HRV biofeedback training de werking van de baro-reflexen verbetert. De werking van de baroreflexen is cruciaal in de bloeddruk regulatie en beschermt het lichaam tegen plotse veranderingen van de bloeddruk. Daarnaast verbetert biofeedback training de werking van de nervus vagus die ook de hartfunctie en de bloeddruk regelt. De n vagus is een zenuw die een erg belangrijk onderdeel is van onze parasympaticus.